Wypalanie traw. Tylko w sobotę 18 marca 2023 strażacy w Ostrołęce i powiecie interweniowali trzy razy

Pierwsze ciepłe dni zwiastujące wiosnę spowodowały, że mieszkańcy regionu wzięli się za wiosenne porządki. Niestety, dla wielu oznacza to także wypalanie traw. Tylko w sobotę ostrołęcka straż trzykrotnie interweniowała przy pożarach traw:

• w miejscowości Dzbenin gm. Rzekuń o godz. 11.35
• w Ostrołęce na ul. Modrzejewskiej o godz. 14.02
• w miejscowości Czarnowo gm. Goworowo o godz. 14.02

Tylko jednego dnia (15 marca) w Polsce doszło do 154 pożarów traw, wynika z dobowego raportu Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Najwięcej notowano:

• 22 w Śląskim,
• 20 w Mazowieckim,
• 18 w Dolnośląskim,
• 15 w Pomorskim.

Im suchsza wiosna, tym więcej pożarów i tragicznych skutków. W 2022 roku w grupie pożarów najczęściej dochodziło właśnie do pożarów traw – było ich aż 53 604, w tym pożary upraw 31 943 oraz pożary traw na terenach nierolniczych 21 661. Poza wymienionymi na terenie kraju powstało 6 457 pożarów lasów, podsumowali strażacy na początku tego roku.

W pierwszych tygodniach wiosny dochodzi do największej liczby pożarów, które są skutkami wypalania traw. Zabronionego, o czym przypomina Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa: praktyka taka jest niezgodna z prawem i grożą z tego tytułu surowe sankcje karne, a w skrajnych przypadkach odmowa dopłat wypłacanych przez Agencję.

Nadal zbyt wiele osób uważa, że trawa po wypaleniu tej starej jest bujniejsza. ARiMR i szereg innych instytucji przekonuje, że to nieprawda.

Wypalanie nie poprawia też jakości gleby. Co więcej, w znacznym stopniu obniża wartość plonów. Po przejściu pożaru gleba staje się jałowa i potrzebuje nawet kilku lat, aby powrócić do stanu sprzed katastrofy. Pożar jest tragiczny w skutkach dla całego ekosystemu – zniszczona zostaje nie tylko warstwa życiodajnej próchnicy, giną również zwierzęta.

Niemal każdego roku ogień z podpalonych traw szybko rozprzestrzenia się i wymykając spod kontroli, obejmuje sąsiednie tereny. Płoną lasy, zabudowania gospodarcze, w pożarach życie tracą także ludzie.

Zakaz wypalania i kary są ujęte w przepisach prawnych. Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych, mówi art. 130a ust. 1 ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2022 poz. 916).

W przypadku gdy skutkiem podpalenia jest pożar, który sprowadzi zagrożenie utraty zdrowia lub życia wielu osób albo zniszczenie mienia wielkich rozmiarów, wtedy sprawca podlega karze pozbawienia wolności nawet do 10 lat. Taką karę przewiduje Kodeks karny.

Na karze grzywny czy aresztu lista kar wobec rolników nie kończy się. ARiMR jako agencja płatnicza może za przyłapanie rolnika na procederze wypalania traw ukarać go pomniejszeniem lub odmową przyznania całości dopłat.

Przepisy dotyczące wsparcia w ramach płatności bezpośrednich i obszarowych odwołują się m.in. do zasad dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska. W związku z czym nieprzestrzeganie zakazu wypalania powoduje redukcję dopłat, a w skrajnych przypadkach rolników pozbawia się tych środków.

W 2015 roku sankcje objęły 71 rolników, 4 odmówiono przyznania całości dopłat. W kolejnych latach pomniejszone dopłaty dotyczyły:

• 2016 rok – 10 rolników,
• 2017 rok – 9 rolników, 2 bez przyznanych dopłat,
• 2018 rok – 13 rolników, 4 bez przyznanych dopłat,
• 2019 rok – 15 rolników, 4 bez przyznanych dopłat,
• 2020 rok – 14 rolników, 1 bez przyznanych dopłat,
• 2021 rok – 6 rolników, 1 bez przyznanych dopłat,
• 2022 rok – 4 rolników.

Źródła: ARiMR, dane statystyczne KG PSP [źródło: www.gov.pl/kgpsp, 16.03.2023]